Zalecenia AUA dotyczące wazektomii

WYTYCZNE POSTĘPOWANIA PODCZAS ZABIEGU WAZEKTOMII

1Zaleca się przeprowadzenie rozmowy z pacjentem, najlepiej przez lekarza, który będzie wykonywał zabieg. Alternatywnym rozwiązaniem w przypadku braku możliwości spotkania podczas wizyty lekarskiej jest rozmowa telefoniczna lub komunikowanie się przez Internet.

2Opinia Specjalisty zawiera niezbędne minimum tematów, które należy poruszyć podczas konsultacji lekarskiej:

• Wazektomia jest trwałą formą zapobiegania ciąży.
• Skuteczność wazektomii nie jest natychmiastowa
• Po zabiegu wazektomii zaleca się stosowanie alternatywnej formy antykoncepcji, aż do chwili uzyskania potwierdzenia ( badaniem kontrolnym nasienia po wykonaniu zabiegu wazektomii, PVSA ) zamknięcia nasieniowodów.
• Wazektomia, nawet po potwierdzonym badaniem PVSA zamknięciu nasieniowodów nie jest 100% skutecznym środkiem zapobiegania ciąży.
• Ryzyko ciąży u partnerki po przeprowadzeniu zabiegu wazektomii wynosi w przybliżeniu 1 na 2000 w przypadku mężczyzn z azoospermią lub gdy badaniem PVSA wykazano pojedyncze nieruchliwe plemniki (RNMS, non-motile sperm).
• Powtórzenie zabiegu jest konieczne w przypadku ≤1% przeprowadzonych wazektomii, przy założeniu, że zastosowano metodę zamknięcia nasieniowodów, charakteryzującą się niskim stopniem ryzyka niepowodzenia.
• Zaleca się by pacjenci po wykonanym zabiegu wazektomii powstrzymali się od aktywności seksualnej przez okres tygodnia.
• Istnieje możliwość przywrócenia płodności po wykonanym zabiegu wazektomii. Opcjonalnie – przez zastosowanie rewazektomii lub pozyskiwanie plemników do zapłodnienia in-vitro. Obie metody są kosztowne i nie zawsze skuteczne.
• Ryzyko powikłań, takich krwiak objawowy po wazektomii czy infekcja, wynosi 1-2%. Stopień ryzyka różni się w zależności od doświadczenia operatora i od kryteriów oceny stanu pacjenta.
• Przewlekły ból moszny i w następstwie pogorszenie jakości życia po przebytej wazektomii odnotowano u 1-2% mężczyzn. W kilku przypadkach konieczny był dodatkowy zabieg chirurgiczny.
• Poza wazektomią istnieją inne formy antykoncepcji, zarówno trwałe jak i tymczasowe.

3Podczas rutynowej konsultacji lekarskiej przed zabiegiem wazektomii nie ma potrzeby omawiania z pacjentem możliwości wystąpienia raka prostaty, choroby wieńcowej, udaru, nadciśnienia, otępienia, ponieważ zabieg wazektomii nie należy do czynników ryzyka wystąpienia wymienionych zespołów chorobowych. Rutynowe Postępowanie [Standard] (Evidence Strength Grade B)

4Przy rutynowej wazektomii nie ma wskazań do wprowadzenia profilaktyki antybakteryjnej, chyba że pacjent jest zagrożony wysokim ryzykiem infekcji. Zalecenie, poziom C [Recommmendation, Evidence Strength Grade C]

5Zaleca się przeprowadzanie zabiegu w znieczuleniu miejscowym z doustnym podaniem środka uspokajającego lub bez. W przypadku gdy pacjent nie wyraża zgody na zastosowanie znieczulenia miejscowego, oraz w sytuacji gdy lekarz wykonujący zabieg uważa, że znieczulenie miejscowe z/bez podania środka uspokajającego doustnie nie jest właściwą formą znieczulenia w przypadku danego pacjenta – wtedy można wykonać zabieg wazektomii w znieczuleniu krótkotrwałym dożylnym lub w znieczuleniu ogólnym. Opinia Lekarza Specjalisty.

6Przy wyodrębnianiu naczynia zaleca się zastosowanie minimalnie-inwazyjnej techniki wykonywania zabiegu wazektomii (MIV, minimally-invasive vasectomy) jak na przykład wazektomii bez skalpela (WBS) [no-scalpel vasectomy, NSV] lub innej z szeregu minimalnie-inwazyjnych technik wykonywania tego zabiegu. Rutynowe Postępowanie, poziom B [Standard, Evidence Strength Grade B]

7Zaleca się zamknięcie nasieniowodów przy użyciu jednej z trzech technik:
(1) Kauteryzacja śluzówki (MC, mucosal cautery) z rozdzieleniem powięzi (FI, fascial interposition) bez zastosowania podwiązek okluzyjnych lub klipsów nakładanych na nasieniowód;
(2) MC – bez FI i bez nakładania na nasieniowody podwiązek okluzyjnych lub klipsów;
(3) Open ended vasectomy – wolny koniec nasieniowodu pozostawia się niezamknięty, wykonuje się MC i FI;
LUB wykonuje się elektrokauteryzację. Zalecenie, poziom C [Recommendation, Evidence Strength Grade C]

8Odpowiednio wyszkolony operator posiadający doświadczenie zawodowe pozwalające na zastosowanie konkretnych procedur może zamknąć wyodrębniony nasieniowód stosując podwiązki okluzyjne lub klipsy nakładane na wolne końce nasieniowodu, z wykorzystaniem techniki FI lub bez zastosowania tej metody, jak również z wycięciem krótkiego odcinka nasieniowodu lub bez wycięcia. Alternatywne możliwości wykorzystania poszczególnych technik wykonywania zabiegu wazektomii, poziom C [Options, Evidence Strength Grade C]

9Rutynowe badanie histologiczne wyciętego odcinka nasieniowodu nie jest wymagane. Opinia Lekarza Specjalisty

10Zaleca się by pacjenci, lub ich partnerki stosowali alternatywne formy antykoncepcji aż do otrzymania wyników badania nasienia po wykonanym zabiegu wazektomii (PVSA) potwierdzającym brak plemników w ejakulacie. Metody postępowania klinicznego

11W celu oceny ruchliwości plemników zaleca się wykonanie badania próbki nasienia w przeciągu dwóch godzin od ejakulacji, przy czym próbki świeżo pobranego nasienia nie należy wirować . Opinia Lekarza Specjalisty

12Pacjenci mogą zaprzestać stosowania dodatkowych form antykoncepcji dopiero gdy badanie próbki świeżego, dobrze wymieszanego nasienia po wazektomii wykaże azoospermię lub pojedyncze nieruchliwe plemniki (RNMS lub ≤ 100 000 nieruchliwych plemników/ml). Zalecenia, poziomC [Recommendation, Evidence Strength Grade C]

13Pierwsze badanie nasienia należy wykonać w okresie od ośmiu do szesnastu tygodni od wykonanego zabiegu wazektomii. Wyznaczenie dokładny terminu pozostaje w gestii lekarza wykonującego zabieg. [Options, Evidence Strength Grade C]

14Wykrycie ruchliwych plemników badaniem PVSA wykonanym po upływie 6 miesięcy od przeprowadzenia zabiegu, świadczy o niepowodzeniu zabiegu wazektomii. W takim przypadku rozważa się powtórzenie zabiegu. Opinia Lekarza Specjalisty.[Expert Opinion]

15W przypadku wykrycia badaniem PVSA > 100 000 nieruchliwych plemników/ ml zaleca się wykonanie szeregu badań PVSA celem ustalenia skuteczności zabiegu wazektomii i rozważenia konieczności powtórnego wykonania zabiegu. Opinia Lekarza Specjalisty [Expert Opinion]