Próby kontroli liczebności urodzeń są tak dawne, że ich prawdziwe pochodzenie jest zakryte mgłą czasu. Ograniczenie liczby ludności jest szeroko rozpowszechnione wśród ludzi wykształconych. Dzieciobójstwo i aborcja były powszechnymi praktykami w społeczeństwach prymitywnych, ale praktyki ograniczania urodzeń były rzadko stosowane.
Jest podstawa do przypuszczeń, że kobiety już dawno doceniły korzyści płynące z antykoncepcji i gdy tylko było to możliwe, stosowały znane w danej kulturze metody antykoncepcyjne. Dostępna wiedza wskazuje, że powodowały nimi przyczyny ekonomiczne i medyczne. Ten fakt sugeruje, że pragnienie kontroli zapłodnienia jest uniwersalną cechą ludzką, niezależną od czasu, miejsca czy kultury.
W judaizmie stosunki seksualne są rzeczą właściwą w obrębie małżeństwa. Zalecane są w ramach dwóch przykazań boskich. Jednym z nich był nakaz „Bądź płodny i rozmnażaj się”, drugi podkreśla, że „Mąż powinien dostarczać żonie jedzenie, ubranie i zaspokajać jej potrzeby małżeńskie”. Antykoncepcja była dozwolona tylko w szczególnych okolicznościach. Tradycyjnie rozumiano nakaz rozmnażania się jako obowiązkowy dla mężczyzn, ale nie dla kobiet. Tak więc dodatkiem do zakazu masturbacji było zabranianie stosowania przez kobiety środków antykoncepcyjnych, podczas gdy metody męskiej antykoncepcji były dozwolone. Abstynencja seksualna jest zabroniona, gdyż przeczy nakazowi „Bądź płodny i rozmnażaj się” oraz nie pozwala na spełnianie obowiązków małżeńskich względem żony.
Stosunek przerywany jest także zakazany, co ma swoje uzasadnienie w zakazie niewłaściwego użycia spermy, pierwszy raz sformułowanym w Biblii w Księdze Rodzaju przez Er i Onana. Talmud i literatura rabińska sprzeciwia się używaniu prezerwatyw, bazując na zakazie niszczenia spermy i niewłaściwej emisji nasienia. Męskie środki hormonalne także są niedozwolone. Wszystkie orzeczenia rabińskie zabraniają użycia środków antykoncepcyjnych w celu zapobiegania zapłodnieniu ze względów medycznych. Trudności ekonomiczne i niemożność wychowania dzieci nie mogą być powodem do kontrolowania urodzeń.
Użycie moch, absorbującego materiału założonego do pochwy podczas stosunku płciowego, było dozwolone w przypadku nieletnich, ciężarnych i kobiet karmiących. Jeśli istnieją współcześnie wskazania dla kontroli urodzeń, to kolejność preferowanych metod antykoncepcyjnych jest następująca: doustne środku antykoncepcyjne, wewnątrzmaciczne wkładki antykoncepcyjne, tampony dopochwowe, środki plemnikobójcze, błona dopochwowa. Kastracja i sterylizacja są niedozwolone, gdyż zgodnie z prawem żydowskim nie wolno osłabiać ludzkich organów rozmnażania. Obecnie w Izraelu wykonuje się zarówno wazektomię jak rewazektomię.
Jak stwierdzono powyżej, według doktryny katolickiej głównym celem małżeństwa jest prokreacja. Owocem kopulacji pożądanym przez naturę jest potomstwo.Stosowanie antykoncepcji niweczy potencjalną możliwość stworzenia potomstwa i przeczy głównemu celowi małżeństwa, stąd też jest grzechem przeciwko naturze. W zamian dozwolone jest wykorzystywanie metod naturalnych opierających się na abstynencji. Mogą one być stosowane z powodów medycznych, ekonomicznych czy socjalnych.
Doktryna protestancka zezwoliła ostatnio na kontrolowanie urodzeń – The Lambert Confence – a biskupi anglikańscy zatwierdzili ją w roku 1958. Konferencja metodystów w roku 1939 zezwoliła na stosowanie antykoncepcji. Światowa Rada Kościołów zobowiązała się w roku 1961 do współpracy z ONZ w sprawie demografii. W roku 1979 Synod Biskupów wydał raport deklarujący, że celem seksualności ludzkiej jest przyczynianie się do pomnażania ludzkiego dobra, przyjemności, prokreacji rodzinnej, porządku społecznego i lepszej jakości życia dla wszystkich. Raport ten wyraźnie sygnalizuje zmianę dotychczasowej postawy.
Zgodnie z naukami Koranu, muzułmanie wierzą, że dzieci są darem Allaha. Wielu muzułmanów uważa za swój religijny obowiązek pomnażanie się i zaludnienie Ziemi. Z drugiej strony istnieje długa lista praw dziecka danych przez Allaha i proroków, która ma za zadanie skłonić do dostosowania swoich schematów prokreacyjnych do „religijnych” zobowiązań wobec dzieci. W obecnym kształcie społeczności muzułmańskich rodzicom nie jest łatwo spełniać obowiązki względem dużych rodzin. Z tego powodu obecni prawnicy Hanafi uważają zapobieganie ciąży za wskazane (nawet bez zgody małżonka) w sytuacjach i okolicznościach nie pozwalających na godne wychowanie dziecka w sposób, który przyniósłby zaszczyt Prorokowi.