Inne przeciwskazania do zachodzenia w ciążę. Substancje i leki teratogenne

Ludzkie namiętności są silniejsze niż kliniczne przeciwwskazania do zachodzenia w ciążę, wynikające z przedstawionych wcześniej ciężkich schorzeń. Osoby dotknięte nimi to potencjalni kandydaci do stosowania np. wazektomii. Teratogenność definiuje się jako wywoływanie wad rozwojowych płodu, głównie przez takie czynniki, jak różnego rodzaju substancje chemiczne czy promieniowanie. Zaistnienie wad trudno stwierdzić na początku ciąży, ponieważ dokonują się głównie w okresie embriogenezy.

Substancje teratogenne

talidomid,
hormony androgenne,
aminopteryna, metotreksat (antagoniści kwasu foliowego),
alkohol (nadużywanie alkoholu),
witamina A w dużych dawkach (powyżej 25 tys. j.m. dziennie),
retinoidy (pochodne witaminy A): izitretynoina, etretynat.

Leki teratogenne

leki przeciwpadaczkowe,
doustne leki przeciwzakrzepowe: kumaryna, dikumarol,
hormony płciowe żeńskie,
klomifen,
lit,
leki tereostatyczne,
jodki (z wyłączeniem profilaktyki jodowej, substytucji jodowej, środków cieniujących zawierających jod; podawanie tych substancji lub wcześniejsze planowanie zabiegów powinno być prowadzone w pierwszej fazie cyklu albo przy ciągle stosowanej antykoncepcji),
streptomycyna, dihydrostreptomycyna,
leki przeciwzimnicze (poza stosowanymi w celach profilaktycznych): chinina, chlorochina, meflochina,
cytostatyki,
rtęć (organiczne związki rtęci).

Substancje powodujące efekty teratogenne i/albo wywołujące zaburzenia rozwojowe w doświadczeniu na zwierzętach (lista skrócona)

salicylany, meprobamat,
benzodiazepina, chlorodiazepoksyd,
leki przeciwhistaminowe, przeciwgrzybicze, przeciwcukrzycowe (doustne),
gestageny/estrogeny,
amfetamina, kofeina, kodeina,
tetracykliny, sulfonamidy, penicylamina,
chloramfenikol/tiamfenikol,
izoniazyd, rifampicyna,
pyrymetamina,
ołów (działanie teratogenne na układ nerwowy.

Leki wykazujące u człowieka działanie teratogenne albo o możliwym działaniu teratogennym (Uwaga: w tym zestawieniu nie uwzględniono leków i substancji wymienionych w części ogólnej).

antybiotyki (aminoglikozydy, tetracykliny, chloramfenikol),
chemioterapeutyki przeciwbakteryjne: zestawienie trymetoprymu i sulfonamidu (np. ko-trymoksazol), nitrofurany, jodopowidon (Polseptol),
fluorek sodu,
glikokortykosteroidy,
hormony płciowe i ich inhibitory: leki anaboliczne/androgeny,antyandrogeny, antyestrogeny, estrogeny, gestageny, zestawienia estrogenów i gestagenów
immunostymulatory: echinaceae, filgrastym, interferon, interleukina, substancje i preparaty zawierające składniki narządowe i drobnoustroje, preparaty organiczne zawierające wyciągi z grasicy lub śledziony,
inhibitory ACE,
leki andrenergiczne: leki alfa-adrenergiczne, leki beta-adrenergiczne,
leki przeciwarytmiczne: lidokaina, amiofaron, glikozydy naparstnicy,
leki blokujące kanał wapniowy,
leki blokujące receptory beta-adrenergiczne,
leki cucące (kofeina),
leki hamujące łaknienie, immunosupresyjne, moczopędne,
leki nasenne/uspokajające (doksylamina),
leki neuroleptyczne,
leki przeciwbólowe: morfina i jej pochodne, petydyna, bardzo silne leki przeciwbólowe (dekstropropoksyfen), słabe leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne, kwas acetylosalicylowy i jego pochodne,
leki przeciwcukrzycowe (glibenklamid, tolbutamid),
leki przeciwdepresyjne,
leki przeciwnadciśnieniowe (dihydralazyna, metyldopa, nitroprusydek sodu),
leki przeciwpadaczkowe: barbeksaklon, karbamazepina, klonazepam, etosuksymid, fenbarbital, fenytoina, prymidon, kwas walproinowy, wigabatyna,
leki przeciwzakrzepowe (doustne),
leki psychotropowe: benzodiazepina, klometiazol, rezerpina, inhibitory AMO,
leki tuberkulostatyczne: INH, etambutol, pirazynamid, rifampicyna, streptomycyna,
leki tyreostatyczne, leki wywołujące owulację,
lit, meprobamat
witamina D w większych ilościach.

Spis treści